Thăm dò Địa chấn
Thăm
dò địa chấn là phương pháp địa vật lý nghiên cứu quá trình truyền sóng đàn hồi
trong lòng đất khi tiến hành phát và thu sóng ở trên bề mặt, nhằm xác định đặc
điểm cấu trúc và bản chất môi trường địa chất.
Để
tiến hành thăm dò địa chấn, cần phát dao động đàn hồi bằng nổ mìn, rung, đập
(khảo sát trên đất liền) hoặc ép hơi (khảo sát trên biển). Các dao động này
truyền trong môi trường dưới dạng sóng đàn hồi. Khi gặp các mặt ranh giới có
khác biệt về tính chất đàn hồi thì sẽ hình thành các sóng thứ sinh (sóng phản xạ,
khúc xạ, tán xạ, v.v…). Bằng hệ thống máy móc đặt ở trên mặt có thể thu nhận và
ghi lại các dao động sóng trên các băng địa chấn. Qua quá trình xử lý và phân
tích tài liệu có thể tạo ra các mặt cắt, các bản đồ và các thông tin khác phản
ánh đặc điểm hình thái và bản chất môi trường vùng nghiên cứu.
Cơ
sở thăm dò địa chấn Thăm dò địa chấn nghiên cứu quá trình truyền sóng đàn hồi
trong đất-đá. Do lực tác dụng của sóng nhỏ và thời gian tác dụng ngắn nên có thể
coi đất-đá là môi trường đàn hồi và có thể sử dụng các cơ sở của lý thuyết đàn
hồi.
Trong
thăm dò địa chấn, các đặc điểm động học của trường sóng (thời gian, quãng đường,
tốc độ truyền sóng, v.v...) thường được sử dụng để xác định hình thái cấu trúc
(đặc điểm các mặt ranh giới, đứt gãy, cấu trúc địa chất, v.v…). Tuy nhiên, để
xác định các tham số liên quan đến bản chất môi trường (địa tầng, thạch học, tướng
đá, v.v...) cần sử dụng cả các đặc điểm động lực của trường sóng (hình dạng,
biên độ, phổ tần số, v.v...).
Hiện
nay có 2 nhóm phương pháp địa chấn chính là địa chấn phản xạ và địa chấn khúc xạ.
Phương
pháp địa chấn phản xạ Phương pháp địa chấn phản xạ nghiên cứu sóng phản xạ từ
các mặt ranh ¹ivi
r)
và tốc độ truyền sóng (v): (rgiới có khác biệt về mật độ ( i+1vi+1).
Tùy thuộc vào mục đích và đối tượng khảo sát, có các phươngr
pháp khác nhau: a). Địa chấn hai chiều (2D) phát và thu sóng theo từng tuyến để
thu được các mặt cắt địa chấn theo tuyến đó; b). Địa chấn 3 chiều (3D) phát và
thu sóng đồng thời trên nhiều tuyến (hoặc trên diện tích) để thu được khối tài
liệu trong không gian, cho phép tăng độ chính xác và tỉ mỉ hơn so với địa chấn
2D; c). Địa chấn nhiều thành phần (4C) bố Nguồn phát Môi trường địa chất - địa
chấn - Phương pháp - Thiết bị - Xử lý - Phân tích Trường sóng Băng địa chấn Mặt
cắt địa chất - địa chấn (A) (B) (C) Sơ đồ khái quát hệ thống thăm dò địa chấn
Nhận xét
Đăng nhận xét